Առաջադրանք 1
Առաջադրանք 1
- Բյուզանդիայի ոսկեդարը/Համաշխարհային պատմություն, 7-րդ դասաան, էջ 15-18պատմել/
- Կայսերական իշխանության առանձնահատկությունները Բյուզանդիայում/գրավոր/
Կայսեր իշխանությունը ժառանգական չէր նրան ընտրում էին Ծերակույտը և զորքը։ Կայսրը կարող էր լինել ցանկացած ազգության և հասարակական խմբի ներկայացուցիչ։Կայսեր իշխանությունը սրբացված էր։ Իրեն էր պատկանում Օրենզդիր, դատական, ռազմական իշխանությունը ։
- Ներկայացրու Հուստինիանոս Առաջին կայսեր պատմական կերպարը՝ օգտվելով համացանցից/գրավոր/
Հուստիանոս 1-ի ամբողջական անունն էր Հուստիանոս 1-ին Փլավիոս Պետրոս Սավվատիոս։ Նա ծնվել է 482 թ․-ին և մահացել է 565թ-ին։ Կայսր է դարձել 527թ․-ին։ Նա ձգտել է վերականգնել Հռոմեական կայսրության գզորությունն ու տարածքները։ Հուստիանոս 1-ը եղել է կանոնագիր, քաղաքական, գործիչ և գրող։ Նա վարել է մի շարք պատերազմներ։ Նա կառուցել է Կոստանդնուպոլսում գտնվող աշխարահռչակ Սուրբ Սոֆիայի տաճարը։
4.Ինչի մասին է «Քաղաքացիական իրավունքի ժողովածու» -ն(«Հուստինիանոսի օրենսգիրքը»)
Քաղաքացիական իրավունքի ժողովածուն գրվել է 528-534թթ․։ Այն կազմված է եղել 4652 հատվածից իրենզգրքի 4-րդ մասը ներառում է Հուստիանոս 1-ի գրած օրենքները։ Այդ ժողովածուն իր մեջ ներառումմ էր 2-րդ դարից մինչ հուստիանոսի օրերը հրապարակված կայսերական կարգադրություններ։
5.Ներկայացրու Սուրբ Սոֆիայի տաճարը, ճարտարապետ Տրդատին /օգտվելով համացանցից, գրավոր/,
Սուրբ Սօֆիայի տաճարրը կառուցվել է 537թ․-ին և հայտնի է իր յուրօրինակ գմբեթով ։ Այն եղել է աշխարհի ամենամեծ կառույցներից մեկը և համարվում է ճարտարապետության գլուխ գործոց։ 1453թ․-ից այն դաարձել է մզկիթ 1935 թ․-ից դարձել էր թանգարան։ 2020թ․-ից մինչ այս պահը այն կրկին ծառայում է որպես մզկիթ։ Տրդատ ճարտարապետը հայ անվանի ճարտարապետ է, ով կառուցել է Անիի մայր տաճարը և կաթողիկոսարանի շենքը։ ցԸստ հայ պատմիչների վկայության , երբ կոստանդնուպոլսում երկրաշարժից հետո փլվել է Սուրբ Սոֆիայի մայր տաճարի գմբեթը, Տրդատն է հրավիրվում այն վերականգնելու համար։ Նա գմբեթը կառուցել է 4 սյուների վրա, տալով նրան հայկական ճարտարապետական ոճ, ապա կամարի վրա հայերեն տառերով գրել է Տրդատ։ Աշխատանքներն ավարտվել են 994թ․-ին ։
Թարգմանություն/ թարգմանել մեկ հատված/-Բյուզանդական կայսրություն
Առաջադրանք 2
Միջին դարերի պատմություն
Մակեդոնական կամ հայկական հարստությունը Բյուզանդիայում/օգտագործվող գրականությունը ամենաքիչը չորս աղբյուրներից,աշխատանքը բաղկացած պետք է լինի ամենաքիչը երկու էջից/
Նախաբան
Բուն նյութը
- Հարստության անունը,
- հարստության ծագումը,
- հարստության սկզբնավորումը, հարստության կայսրերի ցանկը,
- պատմիր երկու կայսրերի մասին/գրավոր/,
- հարստության քաղականությունը ,
- հարստության վերջին ներկայացուցիչները
- Մշակույթի վերելքը Մակեդոնական/Հայկական/ հարստության օրոք Բյուզանդիայում
Վերջաբան, Եզրակացություն, Աղբյուրներ
Աղբյուրներ՝
- Բյուզանդիայի Մակեդոնական (Հայկական) դինաստիայի հիմնադիր, հայազգի Վասիլ (Բարսեղ) 1-ին Մակեդոնացու ապշեցուցիչ կարիերան
- Հայկական/ Մակեդոնական/ հարստություն
- Բյուզանդիա
- Հայերը Բյուզանդիայում
Հայ-բյաուզանդական քաղաքակրթական առնչությունների շուրջ - История Византии на карте
Բուն նյութը
- Հարստության անունը,
Իր անունը Մակեդոնական (Հայկական) հարստությունը ստացել է հարստության հիմնադիր՝ Բարսեղ Ա-ի (Վասիլ I) ծննդավայր Մակեդոնիա բյուզանդական վարչական թեմի անունից։ Ռուսական (խորհրդային) պատմական դպրոցի ներկայացուցիչների երկերում 867-1056 թթ բյուզանդական կայսրերի նկատմամբ օգտագործվում է Մակեդոնական հարստություն եզրույթը։ Օտարազգի պատմաբանների մեծամասնությունը ևս օգտագործում են «Մակեդոնական հարստություն» անվանումը : Սակայն ոչ ռուսալեզու և այդ թվում՝ հայ պատմագրության մեջ կիրառվում է այլընտրանքային՝ «Հայկական հարստություն» անվանումը:
- հարստության ծագումը,
Պատմաբանների մեծամասնությունը, հիմք ընդունելով հայկական և բյուզանդական աղբյուրները, գտնում է, որ հարստության հիմնադիր Բարսեղ Ա–ն հայ վերաբնակիչների սերնդից է։ Բարսեղ Ա նախնիների մասին առավել մանրամասն պատմությունը պարունակում է այսպես կոչված «Թեոփանեսի շարունակող»-ի տարեգրությունը։ Բարսեղ Ա մասին պատմող գլխի հեղինակ Կոստանդիանոս Է Ծիրանածինը, որը նրա թոռն էր, գրում է, որ Բարսեղի նախնիները փախել են Հայաստանից Բյուզանդիա 5-րդ դարի երկրորդ կեսին և բնակություն են հաստատել Ադրիանապոլիս քաղաքի մոտակայքում։ Ըստ պատմիչի՝ Բարսեղի տոհմը սերվում է Արշակունիներից։
- հարստության սկզբնավորումը, հարստության կայսրերի ցանկը,
Մեկնելով Պոլիս և դառնալով Միքայել Գ կայսրի ֆավորիտը, որը նրան ամուսնացնում է իր սիրուհի՝ Եվդոկիա Ինգերինայի հետ, Բարսեղը վերացնում է կայսրի ազդեցիկ հորեղբորը՝ Վարդին, դառնալով կեսար, իսկ շուտով նաև՝ գահակից։ 867 թ կազմակերպում է կայսրի սպանությունը և միանձնա զբաղեցնելով գահը, հիմնադրում է Մակեդոնական (Հայկական) հարստությունը։
Ցանկ.
Վասիլ Ա Մակեդոնացի , շուրջ 811 – 886, օգոստոսի 29)
Լևոն Զ Իմաստասեր կամ Փիլիսոփա 866, սեպտեմբերի 19 – 912, մայիսի 11)
Ալեքսանդր (շուրջ 870 – 6 հունիս 913) – Կայսր՝ 912 մայիսի 11-ից
Կոստանդիանոս Է Ծիրանածին 17/18 մայիս 905 – 9 նոյեմբերի 959) – անվանապես գահակալել է 913 թվականից, իրապես՝ 945 թվականից
Ռոմանոս Ա Լեկապենոս (, շուրջ 870 – 15 հունիսի 948) – Կայսր 920 առ 944
Ռոմանոս Բ Կրտսեր 938 – 963) – Կայսր 9 նոյեմբեր 959 առ 963
Նիկեփորոս Բ Փոկաս շուրջ 912 – 969) – զորավար, այնուհետև կայսր 963 առ 969
Հովհաննես Ա Չմշկիկ շուրջ 925 – 10 հունվարի 976) – Կայսր 969 առ 976
Բարսեղ Բ Բուլղարասպան 958 կամ 956 – 1025) – Կայսր 976 թ հունվարից
Կոստանդիանոս Ը 960 – 15 նոյեմբերի 1028) – Կայսր (որպես գահակից՝ մանկության տարիներից), իրապես՝ 1025 – 1028
Զոյե (շուրջ 978 – 1050) – գահակից 1028 նոյեմբերի 15-ից առ 1050, կայսրուհի 1042 թ ապրիլի 19-ից առ հուլիսի 11-ը
Ռոմանոս Գ Արգիր 968 – 11 ապրիլի 1034) – Կայսր 1028-1034
Միքայել Դ Պաֆլագոնացի 1010 – 10 դեկտեմբեր 1041)
Միքայել V Կալաֆաթոս 1015 – 24 օգոստոսի 1042) – գահակալել է չորս ամիս 1042 թ
Թեոդորա 984 – 31 օգոստոսի, 1056) – գահակից (1028 – 1030), կայսրուհի 11 հունվարի 1055 առ 31 օգոստոսի 1056
Կոստանդիանոս Թ Մոնոմախ շուրջ 1000 – 11 հունվարի 1055) – Կայսր 11 հունիս 1042 առ 11 հունվար 1055
- պատմիր երկու կայսրերի մասին/գրավոր/,
- հարստության քաղականությունը ,
Դինաստիայի կայսրերի զգալի մասը խոչնդոտել է խոշոր հողատիրության զարգացումը, վարել մանր գյուղացիական հողատիրությունը պահպանելու քաղաքականություն ։ Բյուզանդական բանակը արաբներից վերագրավել է զգալի տարածքները, կայսրությանն է ենթարկել Բուլղարիան։ Բանակում վճռական դեր է խաղացել հայ իշխանների զորքը, աչքի են ընկել հայազգի զորավարներ Մելիասը , Հովհաննես և Թեոփիլոս Կուրկուասները և ուրիշներ։ Դինաստիայի կառավարման ժամանակաշրջանում Բյուզանդիան, Հուստինիանոս I-ից հետո, վերստին հասավ իր հզորության գագաթնակետին։ Հայաստանը դիտելով իբրև արաբներին հակազդող ուժ, սկզբնական ժամանակաշրջանում վարել են հայերի հետ դաշնակցելու քաղաքականություն (893-թվականին կնքվել է առևտրական պայմանագիր, 973 կամ 974-թվականին՝ հաշտություն և այլն)։ Հետագայում՝ մասնավորապես Վասիլ II-ի և Կոստանդին IX Մոնոմախոսի ժամանակ, երբ խալիֆայությունը թուլացել էր, և Հայաստանի նշանակությունը ընկել, աստիճանաբար զավթել են Բագրատունյաց Հայաստանի հողերը, իսկ 1045-թվականին վերացրել թագավորությունը։
- հարստության վերջին ներկայացուցիչները
Հայկական հարստության տիրակալների ժամանակաշրջանում իր առավելագույն հզորությանը Բյուզանդիան հասավ Բարսեղ Բ օրոք (958 – 1025)։ Հարստության վերջին ներկայացուցիչը կայսրուհի Թեոդորան էր (984 – 1056, գահակալել է 1055 հունվարի 11-ից առ 1056 թ օգոստոսի 31-ը)։
- Մշակույթի վերելքը Մակեդոնական/Հայկական/ հարստության օրոք Բյուզանդիայում
Մակեդոնական (Հայկական) հարստության օրոք Բյուզանդական կայսրությունը քաղաքական և մշակութային վերելք է ապրում։ Բարսեղ Ա հետնորդների մեջ հանդես են գալիս բավականին կիրթ գործիչներ, որոնք բարեհամբույր էին տրամադրված անտիկ մշակույթի հանդեպ։ Այսպես, Կոստանդիանոս Է Ծիրանածինը (գահակալության տարիները՝ 913-959) գրքերի մոլի սիրահար էր, գրական տաղանդով օժտված անձնավորություն, ստեղծել է մի շարք բժշկական, պատմական և գյուղատնտեսական երկասիրություններ, իսկ Լևոն Զ՝ աստվածաբան ու պոետ էր։Կայսրության մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլիսը զարմացնում էր իր հեքիաթային շքեղությամբ և պերճանքով։ Նրա տաճարների և աշխարհիկ կառույցների վայելչությունն ու փայլը հմայիչ տպավորություն էր թողնում մեծ քաղաքի հյուրերի վրա։ Զարգանում էր ոսկերչությունը, կիրառական արվեստը։ Աճում էր եկեղեցիների և վանքերի թիվը։
Վերջաբան
Ես կարծում եմ, որ իրոք հայ թագավորների պատմությունը ուսումնասիրելը հետաքրքիր է: Այսօր ուսումնասիրեցինք Մակեդոնական/Հայկական/ հարստությունը և Բարսեղ Ա թագավորին: Հետաքրքիր էր. Այս ամենը նույնպես նպաստեց երկրի բարեփոխմանը: Եղան վերևելքներ, զարգացան արվեստներ:
Աղբյուրներ՝ Հայոց պատմություն ,7-րդ դասարան դասագիրք /էջ 19-23/
.Բյուզանդական կայսրերի անվանացանկ
https://hy.wikipedia.org/wiki/Բյուզանդական_կայսրերի_անվանացանկ#Հայկական_(Մակեդոնական)_հարստություն
Հայկ Մնացականյան 