Ամփոփում

Առաջադրանք, նոյեմբերի 1-8-ը, 7-րդ դասարան

Հայրենագիտական ճամփորդություն

Առաջադրանք, նոյեմբերի 11-18-ը, 7-րդ դասարան

Առաջադրանք, նոյեմբերի 21-28-ը, 7-րդ դասարան

Ինքնուրույն աշխատանք

Государство франков

Государство франков

Ֆիլմը դիտելուց հետո .

Ամփոփեք 10նախադասության շրջանակում։

Ամենահետաքրքիր փաստը։

Ամենակարեւոր փաստը։

Ցանկացողները կարող են ամբողջությամբ թարգմանել։

Ամենից հետաքրքիր փաստն ինձ համար այն է, որ սկսած Թեոդոսից մինչև Կառլոս Մեծ գրեթե բոլոր հզոր ղեկավարները իրենց կայսրությունները կիսել են որդիների միջև։ Քլոդվիգը ֆրանկերի հանրապետությունը կիսել է իր 4 որդիների միջև, իսկ Կառլոս Մեծը որոշել է կիսել իր 3 որդիների միջև՝ Լյուդովիգի, Պիպինի և Կարոս կրտսերի միջև։ Սակայն որոշ ժամանակ անց 2 որդիները մահացել են և թագաժառանգ է դարձել Լյուդովիկը։ Հետագայում սակայն ավանդույթը չի խախտվել, քանի որ տարիներ անց Կառլոսի 3 թոռները պայմանավորվել են կայսրությունը կիսել 3 մասի։ Այդ բաժանման արդյունքում հետագայում առաջացել է Ֆրանսիան, Գերմանիան և Իտալիան։ Նմանատիպ բաժանման դեպք Հայոց պատմության մեջ չես հանդիպի։

Մեկ փաստ ևս կարևոր էր, որ ֆրանկերի հանրապետության բնակիչները, ապրելով մի պետությունում, ենթարկվում էին տարբեր օրենքների։ Հռոմեացիները նախնադարում ընդունված և գրված օրենքներին էին ենթարկվում, իսկ ֆրանկերը՝ չգրված օրենքներին։ Այդ օրենքներն հիմնականում համարվում էին իրենց ցեղերում ընդունված ավանդույթները։

Հետաքրքիր էր նաև այն փաստը, որ Կառլոս Մեծը, նվիրված լինելով պոեզիային, մշակույթին և հավատքին, այդպես էլ իր կյանքի ընթացքու գրել չի սովորում։

Վարժ․ 88

88․ ա․4a²b+5b²a+baa+3aba=(4+5)a³b³+(1+3)a⁴b²=9a³b³+4a⁴b² բ․5a³— 7ax³ +2ax³-a³x — ax³=5a³-(7+2)a⁴x⁶-(1-1)a⁴x⁴=5a³-9a⁴x⁶-0 գ․3ax²— 3a²x+2a²x² — 7a²x² -a²x= (3-3)a³x³+(2-7)a⁴x⁴-a²x=0-5a⁴x⁴-a²x դ․6n³ — 8p²n³ +p²n³ +12n³p² + 2n³ =8n⁶-21p⁶n⁹ ե․7a³ —8aba² + 3a² — 4b =10a⁵-8a³b-4b զ․x⁵-7y²+3xyx⁴+2x-1=x⁵-7y²+3x⁵y+2x-1 է․ac + 2abc- 7a² +3ac — 3cab = 4ac-7a²-a²b²c²

Վարժ 88

88․

ա․4a²b+5b²a+baa+3aba=(4+5)a

ա․4a²b+5b²a+baa+3aba=(4+5)a

բ․5a³— 7ax³ + 2ax³-a³x — ax³=

բ․5a³— 7ax³ + 2ax³-a³x — ax³=

գ․3ax²— 3a²x+ 2a²x² — 7a²x² -a²x =

դ․6n³ — 8p²n³ +p²n³ + 12n³p² + 2n³ =

ե․7a³ — 8aba² + 3a² — 4b =

զ․x⁵-7y²+3xyx⁴+2x-1=

է․ac + 2abc- 7a² + 3ac — 3cab =

Հոլովման տեսակները

Գոյականի սեռական հոլովը կազմելիս բառերը փոփոխվում են տարբեր ձևերով: Ըստ
դրանց՝ առանձնացվում են տարբեր հոլովումներ։ Ժամանակակից հայերենում կա
ութ հոլովում՝ -ի, -ու, -վա, -ան, -ոջ, -ց, -ա-, -ո-։ Հոլովումները լինում են արտաքին և
ներքին։ Արտաքին հոլովման ժամանակ հոլովական մասնիկն ավելանում է բառի վերջից, իսկ
ներքին հոլովման ժամանակ փոփոխությունը կատարվում է բառի ներսում։ Արտաքին են
-ի, -ու, -վա, -ան, -ոջ, -ց հոլովումները, իսկ -ա-, -ո- հոլովումները ներքին են։

Արտաքին հոլովումներ
Ի հոլովմանը պատկանող բառերի թիվը շատ մեծ է՝ գրքի, դպրոցի, նկարի,
բառի և այլն։ Բոլոր գոյականների հոգնակիի ձևերը նույնպես հոլովվում են -ի-ով, բացի -ց հոլովմանը պատկանող բառերից, օրինակ՝ գառան, բայց գառների, քրոջ-քույրերի, տարվա-տարիների, իսկ Վարդանանք-Վարդանանց: Գոյականի հոլովումը որոշվում է ըստ եզակի սեռական հոլովի։
Ու հոլովմանը պատկանում է ի-ով ավարտվող բառերի մեծ մասը (օրինակ՝
հոգի-հոգու, գինի-գինու), հետևյալ բառերը՝ ամուսին, անկողին, Աստված,
մարդ;
Վա հոլովմանը պատկանում է ժամանակ ցույց տվող գոյականների մի մասը,
օրինակ՝ գիշեր-գիշերվա, օր-օրվա, ամիս-ամսվա, շաբաթ-շաբաթվա և այլն։
Սակայն ժամանակ ցույց տվող մի շարք բառեր այս հոլովմանը չեն պատկանում՝
րոպե, դար, վայրկյան, երեկո բառերը, ամսանունները և այլն։ Շաբաթ բառը
հոլովվում է վա-ով, եթե արտահայտում է ամբողջ շաբաթվա՝ 7 օրվա իմաստ, այլ
ոչ թե շաբաթ օրվա։
ԱՆ հոլովմանը պատկանում է գրաբարում -ն վերջնահնչյունն ունեցած բառերի
մի մասը՝ մուկ- մկան, դուռ- դռան, լեռ-լեռան, թոռ-թոռան, բեռ-բեռան, ծոռ-ծոռան, եզ-եզան, գառ-գառան, նուռ-նռան և այլն, ինչպես նաև -ում վերջածանցով կազմված բառերը, օրինակ՝ գրավում-գրավման, ուսում-ուսման, մոտեցում-մոտեցման։ Այս հոլովմամբ են հոլովվում նաև մանուկ (եթե
անձնանուն չէ), գարուն, աշուն, ամառ, ձմեռ բառերը՝ գարնան, աշնան, ամռան,
ձմռան, թեև գործածական են նաև ամառվա և ձմեռվա ձևերը։
Ոջ հոլովման պատկանում են անձ ցույց տվող մի քանի բառեր՝ ընկեր-ընկերոջ, քույր-քրոջ,
կին-կնոջ, տեր-տիրոջ, սկեսուր-սկեսրոջ, աներ-աներոջ և այլն։ Սրանց մի մասը կարող է հոլովվել նաև -ի-ով։
Ց հոլովման պատկանում են -անք, -ենք, -ոնք, -ունք ածանցներով կազմված
այն բառերը, որոնք տոհմ, ազգակցություն, գերդաստան են ցույց տալիս, ինչպես՝
Սահակենք-Սահակենց, Վարդանանք-Վարդանանց, մերոնք-մերոնց, Վեդունք-
Վեդունց և այլն։ Այսպես են հոլովվում նաև մարդիկ, կանայք և տիկնայք հոգ-
նակիները՝ մարդկանց, կանանց, տիկնանց։

Ներքին հոլովումներ
Ո հոլովման պատկանում են հայր-հոր, մայր-մոր, եղբայր-եղբոր և նրանցով կազմված այն
բառերը, որոնցում նրանք վերջին բաղադրիչ են (օրինակ՝ հորեղբայր, նախա-
հայր)։ Այս հոլովումը ներքին է, որովհետև փոփոխությունը կատարվում է բառի
ներսում։
Ա հոլովման պատկանում են -ություն վերջածանցով կազմված բառերը
(օրինակ՝ մեծություն-մեծության, ընկերության, գեղեցկության), ինչպես նաև տուն,
շուն, սյուն, ձյուն, արյուն, անկյուն, անուն բառերը։ Անկյուն բառը հիմնականում
այսպես է հոլովվում, երբ երկրաչափական հասկացություն է (օրինակ՝ Որոշել
տրված սուր անկյան աստիճանը), իսկ մյուս դեպքերում սովորաբար հոլովվում է
ի-ով (օրինակ՝ Սենյակի անկյունի մոտ կախված նկարը գեղեցիկ էր)։ Հոլովման
ժամանակ անուն բառում կատարվում է ու-վ հնչյունափոխություն՝ անուն-
անվան։
Այլաձև հոլովում։ Ընդհանուր հոլովումից շեղվում են մի քանի բառեր, որոնք
ունեն այլաձև հոլովում՝ աղջիկ-աղջկա (-ա արտաքին հոլովում), սեր-սիրո (-ո
արտաքին հոլովում), մահ-մահվան (-վան արտաքին հոլովում), դուստր-դստեր,
կայսր-կայսեր (-ե ներքին հոլովում)։ Դուստր և կայսր բառերը կարող են հոլովվել
նաև -ի-ով։ Սրանցից բացի՝ կան նաև այլ ձևեր, որոնք, սակայն, հնացած են և գործածվում են միայն որոշ կապակցություններում, ինչպես՝ հուսո, լուսո, սգո, պատվո (-ո արտաքին),
ծննդյան, հանգստյան, գալստյան, կորստյան (-յան հոլովում)։ Սովորաբար այս
բառերը հոլովվում են ի-ով։

Առաջադրանքներ:

Արտաքին հոլովում
1. Բառաշարքում ընդգծիր ի հոլովման պատականող 6 բառ:
Երեկո, մորաքույր, ամառ, մեղու, տղա, մարդ, վարձ, ձու, ընկեր, ուսուցիչ:

2. Բառաշարքում ընդգծիր ու հոլովման պատկանող 6 բառ:
Կսկիծ, ամուսին, տատ, ուռենի, ականջօղ, տղամարդ, թագուհի, պապ, ոսկի, քեռի:
3.Բառաշարքում ընդգծիր վա հոլովման պատկանող 6 բառ:
Ուրբաթ, տարի, ժամ, գագաթ, գիշեր, րոպե, ամիս, դար, օր, ցերեկ:
4.Բառաշարքում ընդգծիր անհոլովման պատկանող 6 բառ:
Ընդմիջում, ձնաբուք, սառցալեռ, հուշասյուն, ամառ, բեռ, ազգանուն, նուռ, տեսանկյուն, գարուն:
5.Բառաշարքում ընդգծիր ոջհոլովման պատկանող 6 բառ:
Բաժնետեր, տերտեր, տիկին, որդի, հարսնաքույր, լապտեր, դասընկեր, դուստր, տեր, կին:

Ներքին հոլովում
1.Բառաշարքում ընդգծիր ահոլովման պատկանող 6 բառ:
Եռանկյուն, շարժում, ձյուն, թոնրատուն, ձուկ, շուն, թերություն, կորյուն, արյուն, հանգիստ:
2.Բառաշարքում ընդգծիր ո հոլովման պատկանող 6 բառ:
Բուժքույր, հայր, տիրամայր, խաղընկեր, մորեղբայր, վանահայր, քույր, եղբայր, սկեսրայր, նախահայր:

Առաջադրանք

Check your progress

Complete the dialogue with the past simple form of be.

1.a. You weren’t at school yesterday afternoon. Where were you?

b. I was at home. There was a football match on television.

A. Was it a good match?

B. No, it wasn’t! All the players were awful.

B.1 Compete the sentences us the past simple form of the verbs.

1. In 1950, there were /be/ 199.854 people at the word Cup final between Brazil and Uruguay in Rio de Janeiro. They saw /see/a great match-but Brazil didn’t win /not win/.
2. The Swedish athlete Oscar Gomar Swann became /become/ famous when he won /win/ a silver in shooting at the olympic Games in Antwerp in 1920. H. was /be/ 72years old.
3. At the 1984 Olympic games in Los Angeles, Carl Levys won /win/ four gold medals.
4. In the first round of the long jump, Levis jimped /jump/ 8.54 metres. After that, he stopped /stop/, nobody can beat me, he said /say/.
5. I went/go/ to the cinema last night. But I didn’t /not / enjey the fil;m very much.
6. What did James say/ say/ to you yesterday?
7. He didn’ t/ not say/ say anything!
8. Did you see/ see/ Alise last night? No i didnt see. No I saw /see/ Janny.
9. Where did you go/go/ last summer? We went /go/ to New York. But we didn’t go /not go/ up the Empire state building.

2 a. Complete the sentances with the words in the box.

2. Leo look at all your books on the floor! Pick them up, please.

This bag is very heavy. I am going to put it down for a minute.

Its cold today. You should put on warm coat.

Its hot in here. I am going to take my jumper off.

B,.1 snowboarding

2. basketball

3. cycling

4. swimming

5.skiing

6.hockey

7. surfing