Քանաքեռի բարբառը հարուստ է առածներով և ասացվածքներով: Դրանց մի մասը տեղ է գտել Խաչատուր Աբովյանի «Վերք Հայաստանի» վեպում:
Աշխարքը կարթացողին ա շինվել, կարդացողին էլ պիտի քանդվի:
Աշխարհը կիրթ մարդիկ են կառուցել, կիրթ մարդիկ էլ պետք է քանդեն:
Աչքի տեսածին ավելի պիտի հավատալ, քան բերնի ասածին:
Աչքի տեսածին ավելի պիտի հավատալ, քան բերանի ասածին:
Առաջ լուծն ու կամդ պատրաստիր, հետո գիժ մոզու ականջները բռնիր:
Սկզբում լուծն ու կամդ պատրաստիր, հետո գիժ մոզու ականջները բռնիր։
Ասածը մեկ ականջովդ մտավ, մյուսովը դուրս ելավ:
Ասածը մեկ ականջովդ մտավ, մյուսովը դուրս եկավ։
Առաջ դու արա, հետո ինձ խրատ տուր:
Նախ դու արա հետո ինձ խրատիր։
Աղոթք ունիս,քեզ համար պահի, քեզ համար արա:
Աղոթք ունես, քեզ համար պահիր, քեզ համար արա։
Առանց պատրուքի, ուզում ես ճրագն ինքն իրան քեզ լու՞ս տա:
Առանց պատրույգի ուզում ես ճրագն ինքն իրեն քեզ լու՞յս տա։
Անբանացնիլ թուրը կժանգոտի:
Չօգտագործվող թուրը կժանգոտվի։
Անվարիլ հողը, թե ցանեցիր, ղուրդ ու ղուրուշ կուտի սերմդ:
Անվարել հողը, եթե ցանեցիր, գայլ ու գազան սերմդ կուտի։
Առանց ամառի պտուղդ չի հասնի:
Մինչև ամառ չգա, բերքդ չի հասնի։
Բանը պետք է առաջ մարդ լավ միտք անի, հետո խոսա:
Մարդ պետք է սկզբում լավ մտածի, հետո խոսի։
Բանը գիտենալը չի, բանը անիլն ա:
Կարևորը իմանալը չէ, կարևորը անելն է։
Գլխիս ջրաղաց էլ աղան, թաք ըլա տեղս տաք ըլի, ձեռիս թաս, սիրտս ուրախ:
Եթե գլխիս ջրաղաց էլ աղան, մենակ տեղս տաք լինի, ձեռքիս թաս լինի , սիրտս էլ`ուրախ:
Գելն ինքնիրան ա ականթի մեջն ընկել:
Գայլն ինքն իրեն է թակարդի մեջ ընկել:
Նհախ տեղը դատած մալը ուտիլը ու դատարկ քնիլը հարամ է։
Իզուր տեղը աշխատած գումար ուտելն ու դատարկ քնելը արդար չէ։
Դեղ ունիս քո գլխին արա:
Դեղ ունես, քո գլխին արա։
Դու ուզում ես անհիմք տուն շինել:
Դու ուզում ես առանց հիմքի տուն կառուցել:
Եղ ունիս ձեր բղղմը պահի:
Յուղ ունես քո գլխին արա:
Դրուստը խոսողի փափախը ծակ կըլի:
Ճիշտ խոսողի գլուխը ծակ է լինում:
ՈՒրագն իր դեհն ա տաշում, ծառն իր տակին շվաք անում:
Ուրագն իր կողմն է տաշում , ծառն իր տակը ստվեր անում:
Ջուրն իր ճամփեն կքթնի:
Ջուրն իր ճանապարհը կգտնի:
Տո զուռնեն ենտեղ փչիր, որ պար եկող ըլի:
Զուռնան այնտեղ փչիր, որտեղ պարող կլինի:
Հազար անգամ թուք ու մուր, մեկ անգամ օրինակ տուր:
Հազար անգամ թուք ու մուր տալու փոխարեն,մեկ անգամ օրինակ ցույց տուր:
Մարդ ինչ անի, էն իրա առաջը կգա:
Մարդ ինչ անի, այն էլ կգա իր առաջը:
Մենք էլ գիտենք, թե կորած էշը որ գոմում ա կապած:
Մենք էլ գիտենք , թե կորած էշը որ գոմում է կապած:
Անողը պրծել ա, ասողը՝ չէ:
Անողը վերջացրեց, ասողը ոչ:
Արտը խախուտ, մահանեն կարկուտ:
Արտը անբերրի, պատճառը՝ կարկուտ:
Ծվածղի խաթեր թավի պոչն են պաչմ:
Ձվաձեղի համար թավայի պոչն են համբուրում:
Կեղցու փորը քաղաքըմը չի կշտանա:
Գյուղացու փորը քաղաքում չի կշտանա:
Դմբզով բզի կլխին չեն տա:
Բռունցքով բզի գլխին չեն հարվածի:
Կացինն իրա պոչն չի տաշի:
Տարդագ կարասը կզնգա:
Դատարկ կարասը կզնգա։
Էշին թողած փալանին են ծեծոմ:
Էշը թողած փալանն են ծեծում:
Էշն էլ էն էշն ա, փալանն ա փոխված:
Էշը նույն էշն է, փալանն է փոխված։
Էշը նիլնիլը մի այիբ ա, վեկենալը՝ երկու:
Էշը նստելը մի թերություն է, իջնելը՝ երկու:
Թող ասեն կեշ ա, թող չասեն էշ ա:
Թող ասեն գեշ է , թող չասեն էշ է :
Ժամից ես եմ կալի, ըղորմի ասածը տու ես տալի:
Եկեղեցուց ես եմ գալիս , ողորմին դու ես տալիս:
Մոդիկ հարեվանը հեռու բարեկամիցը լավ ա:
Մոտ հարևանը, հեռու բարեկամից լավ է:
Հարամը էկավ, հալալին կտանի:
Հարամը որ գա, հալալին կտանի:
Խուփը թոլ ա ելել, կճուճը քթել:
Խուփը գլորվել է, կճուճին գտել:
Դաս տվող շատ կա, հաց տվող չկա:
Դաս տվող շատ կա, հաց տվող չկա:
Ճրագը իրա տակին լիս չի տա:
Ճրագն իրեն լույս չի տալիս:
Շունը շան թաթ չի ծամի:
Շունը շան թաթը չի կծի:
Սուտն ասում ա, մեռելներին էլ վկա կանչեմ:
Սուտն ասում է մահացածներին էլ վկա կանչեմ:
Ցորեն հացին պոզեր ունի:
Ցորեն հացը պոզեր ունի:
Քամու պերածը քամին կտանի:
Քամու բերածը քամին էլ կտանի:
Չրի պես կնաց, ավազի պես մնաց:
Չրի պես գնաց, ավազի պես մնաց:
Խանչալի յարեն կլավանա, լիզվի յարեն չի լավանա:
Թրի կտրածը կլավանա , լեզվի կտրածը չի լավանա :
Առաջադրանք`առած-ասացվածքները դարձնել գրական հայերեն
Հայկ Մնացականյան 